W najprostszych słowach prawidłowa integracja sensoryczna polega na reagowaniu na płynące z otoczenia zewnętrznego bodźce w sposób adekwatny do stopnia ich nasilenia. Oznacza to np., że jeśli dźwięk jest za głośny, staramy się go przyciszyć, jeśli czujemy nieświeży zapach jedzenia, unikamy spożywania go itd. Problemy z integracją sensoryczną u dzieci pojawiają się, gdy np. reagują one na bodziec zbyt słabo lub w sposób przesadny. Wówczas konieczna staje się terapia integracji sensorycznej.

Jak stwierdzić, czy dziecko potrzebuje terapii sensorycznej?

Gdy integracja sensoryczna funkcjonuje w prawidłowy sposób, nasz mózg odpowiednio porządkuje zdobywane informacje i potrafi dostosować do nich właściwą reakcję organizmu. Coraz częściej zdarza się jednak, że pojawiają się w tym zakresie poważne zaburzenia. Z pomocą przychodzi terapia sensoryczna polegająca na zdiagnozowaniu głównego problemu i podjęcia stosownego leczenia.

Diagnoza wykonywana jest wyłącznie przez certyfikowanych terapeutów. Polega ona na przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z rodzicami, a także na wypełnianiu kwestionariusza sensomotorycznego. Na podstawie zebranych danych, terapeuta sporządza pisemną diagnozę, opisującą stan funkcjonowania dziecka na poziomie sensorycznym.

Jak przebiega terapia sensoryczna?

Głównym założeniem działań terapeutycznych jest poleganie na neuroplastyczności mózgu, co oznacza, że jest on zdolny do samoregeneracji i tworzenia nowych połączeń. Umożliwia to budowanie nowych modeli zachowań i niwelowanie tych starych, mających bardziej szkodliwy wpływ. Co ciekawe, nie jest możliwe zaplanowanie z góry całego przebiegu terapii – jest on zależny od etapu, na którym aktualnie znajduje się dziecko, jego kondycji psychicznej i fizycznej, a także od tego, czy rodzice rzetelnie pracują z dzieckiem w domu. Nie można oczekiwać postępów w terapii, jeśli rodzice nie wykonują swojej części zadania, pracując z maluchem w domu.

Kiedy pora na terapię sensoryczną?

Pamiętając o tym, że każde dziecko jest zupełnie inne, mamy świadomość faktu, że kilkoro różnych dzieci, znajdujących się w tej samej sytuacji, zachowa się w zupełnie różny sposób. Mają na to wpływ dotychczasowe doświadczenia, stosowane metody wychowawcze, a także poziom zaufania i sympatii do osób znajdujących się w otoczeniu, oraz poziom bezpieczeństwa, odczuwany przez dziecko w danym momencie. Są jednak sygnały, które powinny zaniepokoić rodziców, szczególnie jeśli zauważymy ich kilka z poniższej listy:

• trudności z jedzeniem,
• problemy z utrzymaniem równowagi,
• kłopoty z wykonywaniem czynności typu ubieranie, sznurowanie butów,
• wybudzanie się w nocy i płacz,
• problemy z koncentracją,
• stronienie od kontaktu fizycznego lub nadmierne domaganie się go,
• kłopoty z jazdą na rowerze,
• zbyt wolne lub zbyt szybkie poruszanie się,
• problemy z orientacją w terenie, mylenie kierunków,
• problemy z rozpoczęciem nowej czynności.

Oczywiście nie są to wszystkie możliwe symptomy, jakie powinny niepokoić, powyższa lista skupia się jedynie na najbardziej niepokojących sygnałach.

Jak terapia sensoryczna wpływa na rozwój dziecka?

Dzięki zastosowaniu terapii sensorycznej dziecko ma możliwość przestać unikać wykonywania czynności, które dotychczas wydawały mu się zbyt skomplikowane. W kontrolowanych warunkach maluch korzysta z zabawek o charakterze sensorycznym, które pomagają mu m.in. w nauce utrzymania równowagi na niestabilnym podłożu, czy też w rozwoju motoryki małej poprzez różnego rodzaju układanki, przeplatanki, wycinanki, przybijanki i wiele innych zabawek, jakie można znaleźć m.in. w sklepie internetowym liger.net.pl.

Czy rodzice mogą sami wpływać na rozwój integracji sensorycznej u dziecka?

Jak najbardziej, ważne jest jednak to, aby maluch miał ku temu stworzone odpowiednie warunki. Oznacza to, że ma on swobodę poznawania kształtów i faktur, poruszania się po nierównym terenie – wszystko to jednak pod okiem rodzica, co wyklucza ewentualne niebezpieczeństwa. Integracja sensoryczna polega jednak również na stworzeniu w domu odpowiedniej atmosfery, polegającej na wzajemnym zrozumieniu, wysłuchaniu i otwartości na potrzeby swoje i dziecka. Wówczas ma ono duże szanse na w pełni prawidłowy rozwój sensoryczny.